Dukan-dieet omstreden bij diëtisten en artsen

Steam diet cutlets.
Steam diet cutlets.

Het Dukan Dieet is een eiwitrijk koolhydraatarme dieet bedacht door Pierre Dukan. Het Dukan-dieet beperkt de inname van koolhydraten en lipiden ten voordele van eiwitten (proteïne). Zo zou het dieet het lichaam ertoe aanzetten om vetweefsel aan te spreken om de spieren te voeden, in plaats van de ingenomen koolhydraten en vetten.  Hij publiceerde zijn bevindingen in 2000 in zijn boek Je ne sais pas maigrir dit werd een bestseller.

Pierre Dukan[1] is bezig het promoten van zijn dieet sinds de jaren 1970; het kreeg een breder publiek na de 2000 publicatie van zijn boek: The Dukan Diet[2], die wereldwijd meer dan 7 miljoen exemplaren heeft verkocht .

The Dukan dieet is een eiwitrijk, koolhydraatarm dieet met vier fasen, die elk specifieke regels heeft[3].

Aanvalsfase

De eerste dagen van het dieet zijn de enig toegestane voedingstoffen de volgende:

  • ‘mager’ vlees
  • bepaalde andere vleesvarianten
  • verse of gerookte vis en surimi
  • zeevruchten zoals oesters
  • gevogelte (uitgezonderd eend en gans) zonder het vel
  • eieren
  • magere melkproducten

Al deze producten moeten zonder vet bereid worden, maar men kan er zoveel van eten als men maar wil (mits men uitkijkt met eigeel, te veel daarvan geeft cholesterolproblemen). Men moet ook gedurende deze fase minstens anderhalve liter water per dag drinken; light-drankjes zijn ook toegestaan. Varkensvlees en lamsvlees zijn niet toegestaan.

Deze fase duurt een tot tien dagen, naargelang het gewicht en bepalende zaken als zwangerschappen en eerdere dieetpogingen. In het algemeen duurt deze fase drie dagen als er minder dan 10 kilo te verliezen is en vijf dagen als het om meer dan 10 kilo gaat.

Doorloopfase

In deze fase zijn dezelfde voedingsmiddelen toegestaan als die van de aanvalsfase, en daarnaast ook:

groenten, uitgezonderd groenten die veel zetmeel bevatten, zoals aardappels, rijst, erwten, pasta, etc. Daarnaast zijn maïs en avocado ook taboe.

De consumptie van wortelen en bietjes moeten worden beperkt tot eenmaal per week.

Al deze voedingsmiddelen moet nog steeds vetarm (dus waar mogelijk zonder of met zo min mogelijk olie) bereid worden. Men moet daarnaast de consumptie van vlees en vis niet verwaarlozen, en ook is het nog steeds zeer aangeraden anderhalve liter water tot zich te nemen.

Salades mogen vergezeld worden van vetarme sauzen.

De doorloopfase wordt gekenmerkt door een afwisseling van “Groente-Proteïne” dagen waar ook groenten op het menu staan met “Pure Proteïne” dagen waarin alleen de voedingsmiddelen van de aanvalsfase toegestaan zijn. Dukan adviseert aan om de dag te wisselen.

Deze fase duurt tot het gewenste gewicht bereikt is.

Consolidatiefase

Teneinde een “jojo-effect” tegen te gaan waarbij de verloren gegane kilo’s er binnen de kortste keren bij gegeten worden volgt er dan een consolidatie fase.

Men kan tijdens de consolidatiefase dezelfde voedingsmiddelen eten als tijdens de doorloopfase, en daarnaast ook:

  • 2 sneetjes brood per dag;
  • 1 portie kaas per dag 40 gram per dag, ongeacht het vetpercentage.
  • 1 stuk fruit per dag of een kopje van kleiner fruit zoals aardbeien.
  • 2 porties zetmeel bevattende maaltijden (dus volkorenpasta, zilvervliesrijst, aardappels (geen frites of gebakken aardappels)) per week van een gelimiteerd gewicht (200 – 220 gram afhankelijk van de soort), en daarnaast
  • 2 “feestmaaltijden” per week dus geen feestdagen, waarbij nagenoeg alle tot dusver verboden voedingsmiddelen toegestaan zijn, mits men niet meer dan één bordvol van ieder maaltijd onderdeel neemt, en men niet én kaas én een pudding neemt. Ook mogen er niet twee feestmaaltijden op dezelfde dag plaatsvinden.
  • Per week een dag met alleen zuivere eiwitten, bij voorkeur de donderdag, maar tijdens deze hele fase altijd een vaste dag. Op deze dag ook geen vette vis zoals, makreel, zalm etc. eten.
  • De voorgestelde consolidatieduur is 10 dagen per kilo lichaamsgewicht die in de eerste twee fases verloren is, dus bijvoorbeeld 150 dagen voor iemand die 15 kilo kwijtgeraakt is.

 Stabilisatiefase / permanent dieet

Na het dieet raadt Dukan aan één dag in de week zich aan een puur-proteïne regime te houden, om toekomstige gewichtstoename tegen te gaan.

Kritiek op het Dukan-dieet

Het Dukan-dieet geniet een grote bekendheid, maar is omstreden bij diëtisten en artsen. De British Dietetic Association plaatste het dieet drie jaar op een rij (2010, 2011, 2012) bovenaan op de lijst van de “slechtste diëten van beroemdheden[4] [5]“.

Het dieet kan aanleiding geven tot energieloosheid, constipatie, slechte adem en tekorten aan mineralen en vitaminen. Afslankingsdiëten die berusten op een hoge inname van (dierlijke) eiwitten, zoals het Dukan-dieet, kunnen in eerste instantie voor een groot gewichtsverlies zorgen, al is de kans groot dat de patiënt snel weer aan komt.

Trager gewichtsverlies door gezond te eten biedt meer kans op permanent gewichtsverlies – en een betere gezondheid.

Het dieet is niet nutritioneel gezond en het brengt risico’s voor de gezondheid van de nieren en hart en bloedvatenstelsel. Door het verhogen van de inname van eiwitten, kan het dieet gevaarlijk worden voor mensen met zwakke nieren. Het wordt ook niet aanbevolen voor zwangere vrouwen, zogende moeders, diabetes I en II, en hartproblemen.

Advies

Gezien de risico’s adviseren wij om geen gebruik te maken van dit dieet. Als je het toch wilt gebruiken, raadpleeg dan eerst de huisarts.

Referenties

[1] https://en.wikipedia.org/wiki/Pierre_Dukan
[2] https://article.wn.com/view/2014/07/07/The_Best_Selling_Dukan_Diet_WeightLoss_Plan_Announces_Gina_K/
[3] https://nl.wikipedia.org/wiki/Dukan-dieet
[4] https://www.nhs.uk/news/food-and-diet/dukan-diet-tops-list-of-worst-celeb-diets/
[5] https://web.archive.org/web/20140209081959/http://bda.uk.com/news/131125BadDiets.html