Wat is slaapapneu?

Wat is slaapapneu?
Wat is slaapapneu?

Slaapapneu is een veelvoorkomende slaapstoornis die wordt gekenmerkt door herhaalde ademhalingsonderbrekingen tijdens de slaap. Deze ademhalingsonderbrekingen, ook wel apneu’s genoemd, kunnen leiden tot een verstoorde slaapkwaliteit en een breed scala aan gezondheidsproblemen. In dit artikel zullen we dieper ingaan op slaapapneu, de symptomen, oorzaken, diagnose en behandeling.

Definitie van slaapapneu

Slaapapneu is een aandoening waarbij de ademhaling herhaaldelijk stopt en weer begint tijdens de slaap. Het kan leiden tot een aanzienlijke verstoring van de normale slaappatronen en heeft invloed op de kwaliteit van de slaap. Er zijn twee hoofdtypen slaapapneu: obstructieve slaapapneu (OSA) en centrale slaapapneu (CSA).

Obstructieve slaapapneu (OSA)

Obstructieve slaapapneu is de meest voorkomende vorm van slaapapneu. Het wordt veroorzaakt door een tijdelijke blokkade of vernauwing van de luchtwegen tijdens de slaap. De ademhalingspauzes kunnen enkele seconden tot enkele minuten duren en herhalen zich vaak gedurende de nacht. Deze blokkades kunnen optreden als gevolg van ontspanning van de spieren in de keel, overtollig weefsel in de luchtwegen of andere anatomische factoren.

Centrale slaapapneu (CSA)

Centrale slaapapneu is minder gebruikelijk en verschilt van obstructieve slaapapneu doordat het ademhalingspauzes veroorzaakt door een probleem met de ademhalingsspieren zelf. In tegenstelling tot OSA is er bij CSA geen sprake van een fysieke blokkade van de luchtwegen. Het centrale zenuwstelsel stuurt geen juiste signalen naar de ademhalingsspieren, wat leidt tot ademhalingsproblemen tijdens de slaap.

Symptomen van slaapapneu

De meest voorkomende symptomen van slaapapneu zijn luide en chronische snurkgeluiden, ademhalingsonderbrekingen, verstoorde slaap en slaperigheid overdag. Andere symptomen kunnen zijn: ochtendhoofdpijn, droge mond, prikkelbaarheid, moeite met concentreren, verminderd libido en nachtelijk zweten. Het is belangrijk op te merken dat niet iedereen met slaapapneu alle symptomen vertoont en dat de ernst ervan kan variëren.

Oorzaken en risicofactoren

Slaapapneu kan door verschillende factoren worden veroorzaakt. Obstructieve slaapapneu wordt vaak geassocieerd met overgewicht, obesitas en een toegenomen vetophoping in de keel.

Andere risicofactoren zijn een vergrote tong of amandelen, een smalle luchtweg, een familiegeschiedenis van slaapapneu, het mannelijke geslacht, het bereiken van middelbare leeftijd of ouder worden, roken en het gebruik van bepaalde medicijnen, zoals sedativa of spierverslappers.

Bij centrale slaapapneu kunnen de oorzaken verschillen. Het kan worden veroorzaakt door aandoeningen die het centrale zenuwstelsel beïnvloeden, zoals beroertes, hartfalen, hersentumoren of bepaalde medicijnen, zoals opioïden.

Diagnose van slaapapneu

Om slaapapneu te diagnosticeren, kan een arts verschillende stappen ondernemen. Een gedetailleerd medisch en slaapgeschiedenisonderzoek wordt uitgevoerd, waarbij de symptomen en mogelijke risicofactoren worden geëvalueerd. Vervolgens kan een slaaponderzoek worden aanbevolen. Dit kan worden uitgevoerd in een gespecialiseerd slaaplaboratorium (polysomnografie) of met behulp van een draagbaar slaapapparaat dat thuis wordt gebruikt.

Tijdens een slaaponderzoek worden verschillende metingen gedaan, waaronder hersenactiviteit, ademhaling, zuurstofniveaus, hartslag, beenbewegingen en snurkgeluiden. Deze gegevens helpen bij het beoordelen van de ernst en het type slaapapneu.

Behandelingsopties

De behandeling van slaapapneu kan variëren, afhankelijk van de ernst en het type van de aandoening, evenals individuele behoeften en voorkeuren. Enkele veelvoorkomende behandelingsmogelijkheden zijn:

  • Veranderingen in de levensstijl: Gewichtsverlies, regelmatige lichaamsbeweging, stoppen met roken en het vermijden van alcohol en slaapmiddelen kunnen helpen bij het verminderen van de symptomen van slaapapneu.
  • Continuous Positive Airway Pressure (CPAP): Dit is een veelgebruikte behandeling voor obstructieve slaapapneu. Het houdt in dat er tijdens het slapen lucht onder lichte druk in de luchtwegen wordt geblazen om ze open te houden.
  • Mondapparaten: Deze apparaten worden op maat gemaakt en helpen bij het behouden van een open luchtweg door de positie van de kaak en de tong te veranderen.
  • Chirurgie: In sommige gevallen kan een operatie worden overwogen om de luchtwegen te verbeteren. Dit kan het verwijderen van amandelen, het herpositioneren van de kaak of het corrigeren van structurele afwijkingen omvatten.
  • Andere behandelingen: Er zijn ook nieuwe behandelingsopties in ontwikkeling, zoals implantaten die de luchtwegen open houden en zenuwstimulatie om de spieren te activeren die de ademhaling regelen.

Gevolgen van onbehandelde slaapapneu

Onbehandelde slaapapneu kan leiden tot verschillende gezondheidsproblemen en complicaties. Enkele mogelijke gevolgen zijn:

  • Verminderde slaapkwaliteit: Door de herhaalde ademhalingsonderbrekingen tijdens de slaap, ervaren mensen met slaapapneu vaak een verstoorde en onrustige slaap. Dit kan leiden tot slaperigheid overdag, vermoeidheid en verminderde concentratie.
  • Hoge bloeddruk: Slaapapneu is sterk geassocieerd met hypertensie (hoge bloeddruk). De herhaalde ademhalingsonderbrekingen veroorzaken schommelingen in de zuurstofniveaus en verhogen de stress op het cardiovasculaire systeem, wat kan leiden tot verhoogde bloeddruk en een verhoogd risico op hartaandoeningen.
  • Hartproblemen: Onbehandelde slaapapneu kan het risico op hartaandoeningen, zoals hartritmestoornissen, hartfalen, beroertes en coronaire hartziekte, verhogen. De verminderde zuurstoftoevoer naar het hart tijdens de ademhalingspauzes kan schadelijk zijn voor het hart en de bloedvaten.
  • Diabetes type 2: Er is een verband tussen slaapapneu en de ontwikkeling van insulineresistentie en diabetes type 2. De verstoorde slaap kan de bloedsuikerspiegel beïnvloeden en de regulatie van insuline verstoren.
  • Gewichtstoename en moeilijkheden met afvallen: Slaapapneu en overgewicht hebben een wederzijdse relatie. Overgewicht kan het risico op slaapapneu verhogen, terwijl slaapapneu op zijn beurt gewichtstoename kan veroorzaken of het moeilijker kan maken om gewicht te verliezen.
  • Verhoogd risico op ongevallen: Door de slaperigheid en verminderde alertheid overdag lopen mensen met onbehandelde slaapapneu een verhoogd risico op verkeersongevallen en werkgerelateerde ongevallen.

Conclusie

Slaapapneu is een veelvoorkomende slaapstoornis die aanzienlijke gevolgen kan hebben voor de gezondheid en het welzijn van een individu. Het is essentieel om aandacht te besteden aan de symptomen en tijdig een diagnose en behandeling te zoeken. Een multidisciplinaire aanpak, waarbij artsen, slaapspecialisten en tandartsen samenwerken, kan helpen bij het bepalen van de meest geschikte behandelingsopties. Met de juiste behandeling en opvolging kunnen de symptomen van slaapapneu worden verminderd, de slaapkwaliteit verbeterd en het risico op complicaties verminderd worden, wat uiteindelijk leidt tot een betere kwaliteit van leven.